Tag: berlijn


  • Om 4 uur ’s ochtends stonden we op de Schönhauser Allee met een sleutel-etui.
    Een Skoda.
    We keken om ons heen. Geen Skoda te zien. Dat kwam ook omdat de meeste auto’s waren bedekt onder een dikke laag sneeuw. En ook omdat ik sowieso niet weet hoe ik een Skoda moet herkennen.

    Ik drukte uit nieuwsgierigheid op het knopje op de sleutel voor de automatische deurontgrendeling.
    Geen bliepjes.

    Wat een rotnacht moest de eigenaar van de auto deze nieuwjaarsnacht hebben – je sleutels verliezen ergens op een straat in besneeuwd en koud Berlijn. Vind die nog maar eens terug.

    Wij stonden, beneveld, een traditionele Pfannkuche op, een fantastisch feest achter de rug, met het etui in onze hand te bedenken wat we zouden doen (weer op straat gooien? naar een politiebureau brengen? meenemen?), toen er een boom van een kerel onze kant op gebeend kwam.

    “Did you lose your keys?” riep ik, vrolijk zwaaiend met het etui.
    Misschien sprak ik ook een volzin uit in het Duits, want als ik dronken ben, gaat dat veel makkelijker.  

    De man liep geïrriteerd langs ons heen, het restaurant in waar we voor stonden.
    Het restaurant was al gesloten. Alleen een peertje wierp licht op het opgeruimde werkblad.

    De man begon in het restaurant als een gek te zoeken.
    Hij schoof stoelen opzij, keek onder de tafels, liep de keuken in, voelde nog eens in zijn broekzakken.

    Een heldenrol was weggelegd voor ons in deze koude nieuwjaarsnacht!
    Ik begon op het raam te bonken.
    De man draaide zich om en wierp me een agressieve blik toe. Wacht maar, dacht ik, tot je ziet dat ik jouw redder in nood ben. Ik hield het etui omhoog, wees erop en knikte.

    Hij kwam naar de deur gelopen, griste het etui uit mijn hand, mompelde iets, sloot het restaurant af, en beende weg.

    Gelukkig was degene van wie we eerder de digitale camera hadden gevonden ons zo dankbaar geweest dat we voor de rest van 2011 vol goede moed zaten.
    Ik ben van plan dit jaar veel te vinden.
    lekker veel sneeuw!


  • De aanleiding om vorige maand een tijd naar Berlijn te gaan, was een mail van vriend R. “Jij gaat toch graag naar Berlijn? Vriendinnen van mij hebben twee appartementen gekocht en opgeknapt en die willen ze verhuren, dus mocht je nog eens gaan…” Ik bekeek de site, raakte meteen enthousiast en ik boekte.

    Ik verbleef in appartement Dieffenbach, in de Dieffenbachstraße in Kreuzberg. Kreuzberg is berucht om de hoeveelheid Turken die er wonen en de bedenkelijke staat van de buurt, maar zoals dat gaat, en zeker in Berlijn: studenten, net-afgestudeerden en kunstenaars trokken vanwege de lage huur de wijk in en binnen de kortste keren werd Kreuzberg hip and happening.

    Het was een perfecte plek voor een appartement, zeker omdat ik een fiets had. De straten zitten vol leuke cafés en winkeltjes. Ik was alleen, maar anders zou ik alle kroegjes en restaurantjes hebben uitgeprobeerd. Met de metro was ik zo op plekken die ik niet fietsend kon bereiken. Het appartement was klein, maar prima ingedeeld en van alle gemakken voorzien. Er was ook een fijn tuintje bij, maar door het slechte weer kon ik daar helaas geen gebruik van maken. Een echte aanrader voor twee personen. Of voor één, als je er overdag wilt werken, zoals ik.

    Dieffenbach was helaas niet langer dan een ruime week beschikbaar, dus verhuisde ik naar een ander appartement. In Prenzlauerberg (K-Berg und P-Berg, zeggen ze in Berlijn, net als Ku-damm, en Poldo voor voetballer Podolski en Wowi voor burgemeester Wowereit). Eerst zag ik ertegenop om te verhuizen maar al snel werd me duidelijk hoe leuk het juist was: P-Berg was in alle opzichten zo anders dan K-Berg.

    Prenzlauerberg is chique, de laatste jaren enorm veryupt, heeft brede straten, eeuwenoude bomen, prachtige pleintjes en heet wel de vruchtbaarste buurt van Duitsland te zijn. Kinderwagens en zwangere buiken galore. Het was even wennen: een paar jaar geleden was ik er ook nog, maar toen was het meeste nog anarchistisch, zwart en unheimisch. Nu was alles keurig, mooi en gemoedelijk. Deze dynamiek kent elke grote stad, alleen gaat het in Berlijn in een rapper tempo.

    Het appartement was welhaast nog mooier (en ook duurder) dan Dieffenbach: lekker licht, gelegen aan een tweede binnenplaats (Hintenhof), ruim en aangenaam. Op loopafstand van diverse metro’s en trams.

    Ik zou zeggen: doe er uw voordeel mee als u nog eens naar Berlijn wilt gaan.


  • Laten we wel zijn: Berlijn is natuurlijk vooral zo geweldig door de heftige, unieke geschiedenis en de consequenties van die geschiedenis. De buurten van Berlijn die pas 20 jaar geleden bevrijd zijn, zijn nu buurten in ontwikkeling zoals je die in andere West-Europese steden niet aantreft. De stad is failliet, waardoor er talloze mooie dingen mogelijk zijn. West-Berlijn, met uitzonderg van Kreuzberg, heb ik op wat mooie musea na nauwelijks bezocht.

    Lopend over de Kurfürstendamm in West-Berlijn waan je je in welke andere West-Europese stad dan ook. Dezelfde winkelketens, dezelfde automerken, dezelfde grandeur. Het gevaar is natuurlijk dat het oude Oost-Berlijn er over een paar jaar precies zo uitziet als het westelijke deel. En dat gaat snel. Veel te snel. In de paar keer dat ik in Berlijn ben geweest, de afgelopen jaren, verandert er elke keer al zoveel. Ik woonde in Prenzlauerberg aan het Helmholtzplatz, een pleintje dat er tijdens mijn vorige bezoek nog verlaten bij lag en waar de krakers me nakeken. Inmiddels is het er levendig en zitten er allemaal zeer süße, kleine winkeltjes en cafés.

    De yuppen rukken steeds verder op (“Ja, du bist gemeint”, staat er hieronder in kleine letters op de foto, en ik voelde me inderdaad ook aangesproken). Dat is zonde, maar ook volledig onhoudbaar.

    yuppies fuck off
    berlin is not for sale
    tourist auslachen


  • Daar ging ik. Op weg naar de S-Bahn Prenzlauerallee. Met al mijn bagage: aan mijn arm mijn grote rolkoffer die tijdens het verblijf steeds zwaarder was geworden, op mijn rug een volle rugzak met onder andere mijn laptop, en op mijn borst mijn gewone tas. Daarnaast aan mijn andere arm: mijn leenfiets. Aan mijn lijf: alle kleren die niet meer in de koffer pasten.

    Uitgerekend op dat moment besloot Berlijn dat het gedaan was met de aanhoudende kilte. De zon brak in al haar enthousiasme door het wolkendek, de temperatuur steeg subiet met tien graden en daar liep ik: kilo’s bagage aan de ene hand, een onhandige fiets aan de andere, een rug die door de zwaartekracht naar achteren werd getrokken en kleding genoeg aan voor een hele winter.

    “Eine wundervolle Komposition!”, riep een straatwerker lachend naar me toen ik langsliep. De andere voorbijgangers zeiden niets, maar keken wel op. Ik was nog maar 200 meter van mijn vertrekpunt verwijderd en ik moest nog zeker 800 meter lopen tot de S-Bahn. Toch voelde ik het zweet nu al bij mijn haargrens opkomen.

    De fiets zou meegaan in de S-Bahn. Dan zou ik de U9 nemen, daar zou ik uitstappen, weer een kilometer lopen en dan op mijn laatste logeerplek de bagage droppen. Daarna zou ik terugfietsen naar de U9, weer de S-Bahn nemen en de fiets terugbrengen naar de rechtmatige eigenaar in het verre Westen: een vriendin van mijn Duitse vrienden die onbaatzuchtig haar fiets aan een onbekende Nederlandse had willen uitlenen.

    De leenfiets, mijn grote vriend tijdens mijn verblijf, was een originele Sparta, met een sticker op het spatbord met Holland Fiets erop, een AXA-slot, drie versnellingen en één handrem. De fiets zag heel Kreuzberg. De fiets zag heel Prenzlauerberg. De fiets zag een groot deel van Mitte, zag de S-Bahn, de U-Bahn, de drukste straten, de straatjes achteraf. Hij ging mee over klinkers, over keitjes, over asfalt, over de stoep, over zand en over gras. Hij ging door regen en zonneschijn, bergopwaarts en bergafwaarts.

    Na 500 meter besloot ik toch maar voor de nog wundervollere Komposition te gaan. Toen niemand keek, ging ik zitten op het zadel en begon ik te fietsen. De rolkoffer, eerder al een echte herrieschopper, maakte door de snelheid nog veel meer lawaai. Hij rukte met veel geweld aan mijn linkerarm. Nu keken ook de mensen aan de andere kant van de straat op. Daar ging ik: een grote, Nederlandse vrouw op een te kleine Sparta, met kilo’s bagage als een kerstboom om haar lijf en een grote, lawaaimakende rolkoffer aan haar arm. De brug af.

    Twee keer gleed de koffer door een stoepje uit mijn hand. Beng, koffer op straat, remmen, afstappen, teruglopen. Nonchalant glimlachen. Excuses maken aan andere fietsers. Mijn linkerarm leek te zijn afgerukt. Een vreemde combinatie van gevoelloos en pijn. “Je bent zeker een Nederlandse!”, riep iemand me na. In de S-Bahn was iedereen boos, omdat ik met mijn fiets, koffer en tassen drie zitplaatsen innam. Mijn gezicht was rood en bezweet.

    Uiteindelijk bracht ik de fiets terug in het verre Westen van Berlijn. De dag erna had ik spierpijn op plekken die ik niet vermoedde te hebben. Maar als ik één tip heb voor toekomstige Berlijn-gangers: huur een fiets. Fietsen door Berlijn is een geweldige ervaring.
    holland fiets


  • * Ze geven hier nog muntjes van 1 en 2 cent aan je terug.

    * Ik weet niet of Nederland in mijn afwezigheid ook een nieuwe modegril heeft laten zien, maar hier dragen heel veel meisjes een korte broek met daaronder een gekleurde panty en dan lage schoenen. Het staat maar zelden goed.

    * Karnaval der Kulturen, het grootste festival van Kreuzberg, werd dit weekend gehouden. Mensen kunnen hun wagen aanmelden en in de parade meedoen. Gisteren even langsgeweest – een groot feest zoals ik nog niet eerder gezien heb. Denk Love Parade meets Dance Parade meets carnaval in Zuid-Nederland meets De Parade meets Kwakoe meets Gay Parade meets Koniginnedag. Van alles wat, voor iedereen wat. Daarom was ook iedereen er. Van 2 maanden oud tot stokoud, van hip tot alto, van pikzwart tot gesproet. Veel eten, veel drinken, veel vrolijkheid.

    * In een taxi gezeten omdat dat toch ook 1x moet. Man uit Teheran, niet gelukkig hier. Zou liever terug naar Iran, maar kan daar niet zijn wie hij wil zijn. Ik: waarom niet? Hij: er is geen enkele vrijheid. Woont in Charlottenburg. Ik: schickimicki! (enthousiast dat ik het gewoon kon gebruiken). Hij: nee hoor, ik betaal 450 euro per maand aan huur. Zijn Duits was heel goed, maar dat kan ook komen omdat mijn Duits niet goed genoeg is. Hij vond Nederlanders de leukste mensen die hij moest vervoeren. Wat ik gewoon maar even geloofde.

    * Sympathisch: Duitsers blijven gewoon Duits tegen je praten (alleen wat langzamer en makkelijker) als ze merken dat je Duits niet zo goed is. Zo leer je nog eens wat.

    * Alle cafés hebben dekens op de stoelen op de terrassen. Ook als het koud is, zitten de terrassen vol.

    * Ze mixen al hun drankjes. Bestellen ze een witte wijn, doen ze er mineraalwater bij. Of willen ze bier met Fanta. Of met 7 Up.


  • Olafur Eliasson. Ik kan zijn naam nu gewoon produceren en uitspreken, maar dat duurde even. Deze IJslandse/Deense kunstenaar woont en werkt al jaren in Berlijn en je komt zijn werk hier (soms op verrassend plaatsen) veel tegen. Misschien ken je hem van de zon in Tate Modern of van de watervallen in New York. 

    Ik had eerlijk nog nooit van de beste man gehoord, maar nu ben ik fan. Met vriend S. ging ik naar zijn tentoonstelling in Martin Gropius Bau (waar we ook naar de tentoonstelling over Frida Kahlo gingen). Bijzondere kunst – vaak gemaakt voor de locatie, veel reflectie, kleur en beleving. Kunst waar je in sommige gevallen niet heen kan als je last hebt van epilepsie of claustrofobie. En kunst die je (helaas!) niet mocht fotograferen, maar wat we stiekem met de iPhone toch deden. 

    olafur elassion

    Later die week nam vriendin B. me mee naar de Boros Collection: een bunker in het centrum van de stad, waar ook veel werk van Eliasson bleek te zijn. In deze vijf verdiepingen tellende, bovengrondse bunker, met bovenop een penthouse voor de eigenaar, wordt eigentijdse kunst geëxposeerd, die ook vaak voor de locatie zelf gemaakt is.

    Ik zeg: gaat dat zien. De bunker is alleen toegankelijk met een rondleiding, en na reservering, dus van tevoren doen. De Duitse rondleiding was prima te volgen. Of hopen dat Olafur Eliasson snel eens naar Nederland komt om iets moois te doen.


  • * Er is me nu al twee keer naar de weg gevraagd. Altijd een goed teken in een vreemde stad. De eerste keer wist ik zelfs het antwoord. Toegegeven, een vrouw vroeg in de straat waar ik op dat moment woonde juist naar die straat. Dolenthousiast vertelde ik haar het goede nieuws. Genau! (De tweede keer begreep ik niet eens wat de man vroeg en zei ik: “Ich bin hier unbekannt”, wat waarschijnlijk geen Duits is in de betekenis die ik voor ogen had).

    * Winkelpersoneel is werkelijk (germanisme) aardiger dan in Amsterdam. Ik heb al twee keer koffie aangeboden gekregen. Waarschijnlijk omdat de verkopers vaak ook de uitbaters zijn. De meeste winkels zijn hier piepklein en tamelijk eigenzinnig. Het komt veel voor dat ze maar één ding verkopen. Zo heb ik al een appelwinkel gezien, waar ze, inderdaad, alleen appels verkopen. En een winkel met alleen papier. En een winkel met alleen doosjes. In het begin durfde ik die winkels helemaal niet in, maar inmiddels ben ik een soort held geworden. Ik durf soms zelfs weg zonder iets te kopen. Je ziet trouwens ook juist combinaties die wij niet hebben: Wein und Design (erg gevaarlijk), Malerbedarf und Lebensmittel (dat woord Bedarf vind ik echt een rare, alsof het bedorven is, zeker in combinatie met die levensmiddelen geen aantrekkelijk idee) en een fietsspullen- en boekenwinkel ineen (mijn favoriet).

    * Ook leuk in de winkels en cafés: Duitsers moeten altijd iets aardigs terugzeggen als jij iets aardigs zegt. Blijkbaar heb ik zelf die neiging ook, dus gaan gesprekken bij het afrekenen ongeveer zo:
    “Danke schön.”
    “Bitte sehr.”
    “Tschüss!”
    “Ich wünsche Ihnen einen guten Tag.”
    “Danke schön.”
    “Bitte sehr.”
    “Tschüss!”
    “Viel Spaß.”
    Het eindigt pas als ik me subiet omdraai en de winkel of het café verlaat.

    * Er is zo veel openbare ruimte. De stoepen en de wegen zijn minstens twee keer zo breed als in Nederland. Vanuit de (bovengrondse) metro zag ik gisteren midden in de stad wel 20 volleybalvelden op een soort strand. Stukken groen die hier niet eens een naam hebben, zouden bij ons als park geëerd worden. Eerder al plakte ik de Tiergarten op de grachtengordel. Maar ik blijf me verbazen. Het is ontzettend aangenaam om al die ruimte te hebben (maak hier, indien de neiging niet kunt onderdrukken, een Lebensraum-grap).

    * Mensen snuiten steeds hun neus. Elke dag zie ik wel een paar neussnuiters. Helemaal niet zo gek, denkt u misschien. Maar hoe vaak ziet u neussnuiters in Nederland?

    * Het blijft verbazingwekkend dat sommige woorden in West-Europese talen nagenoeg hetzelfde zijn en andere woorden compleet verschillend. Ik bedoel maar:
    Kaneel, cinnamon, canelle, Zimt.
    Aardappel, potato, pomme, Kartoffel.
    Asperge, asparagus, asperge, Spargel.
    Fiets, bicycle, bicyclette, Fahrrad.
    Computer, computer, ordinateur, Computer Rechner (chauvinistic pigs).

    * Aus bei mit nach seit von zu en Klein Orkest laten me niet los, hoe hard ik ook probeer ze af te schudden.

    * Verse foto’s.


  • We zouden eigenlijk de verjaardag van vriendin B. in de openlucht vieren, bij een sekt- en wijnproeverij. Helaas gooide het slechte weer roet in het eten en verplaatsten we het feestje naar een niet voor de hand liggende andere locatie: de Stasi-Gefängnis Berlin-Hohenschönhausen. In de voormalige gevangenis werden tussen 1945-1989 de mannen en vrouwen gevangen gezet die iets deden dat eventueel verdacht was of misschien schadelijk voor de DDR.
    sperrgebiet

    Ook al stond de Stasi-gevangenis midden in een woonwijk, voor de buitenwereld bestond hij niet. In de film Das Leben der Anderen komt in een dialoog de naam van de gevangenis voor. Dat kan dus niet, omdat niemand het bestaan kende en er dus niet aan gerefereerd kon worden. Ook de gevangenen zelf wisten niet waar ze gevangen zaten, omdat ze geblinddoekt werden en de busjes omwegen namen. Om de gevangenis heen was een groter gebied in de woonwijk afgezet.

    buiten

    Onze gids was een westerse Duitser van een jaar of 45, die zeer uitgebreid, rationeel en toch enigszins persoonlijk en soms zelfs met humor vertelde over het DDR-bewind.

    de u-boot ondergronds

    Ik beschik nu over de twijfelachtige kennis over hoe je mensen met weinig middelen effectief kunt martelen. De vele referenties die onze gids maakte aan de plekken op de wereld waar dergelijke martelingen nog dagelijks voorkomen maakten me erg stil. Toen we in een kamer stonden waar de nieuwe gevangenen (één voor één, want geen gevangene zag ooit een andere gevangene) werden gemeten, gewogen en gefotografeerd, kreeg ik het benauwd. De gids vertelde zo gedetailleerd over de toenmalige normale gang van zaken dat ik wel heel hard naar het vergeelde behang moest staren om niet in huilen uit te barsten.

    een cel

    Net als je dacht dat de DDR ook zijn goede punten had, kom je gedesillusioneerd naar buiten. Geen enkel vertrouwen in wie dan ook, geen rechtsstaat, folteringen en dictatuur. Zoals Winston Churchill al zei in 1947: democratie is de slechtst denkbare regeringsvorm, op de andere vormen die zijn uitgeprobeerd na.

    isoleer
    Meer foto’s op Flickr.com.


  • Een ouder echtpaar komt de S-Bahn binnen.
    De vrouw neemt naast mij plaats, voor de man is er geen zitplek meer.

    “Wilt u zitten?”, vraag ik aan de man, in een soort Neder-Duits gemompel, omdat ik hoop dat mijn gebaren voor zich spreken. Ik ben nog lang niet zeker van mijn Duits. Wollen. Möchten. Sitzen. Sie. Vraagteken.

    “Nein, danke schön”, zegt de man, vriendelijk glimlachend.

    “Wat zijn ze hier nog beleefd hè”, zegt hij dan opgetogen tegen zijn vrouw, in het Nederlands.


  • * Het is hier vrij normaal om als heteromannen met elkaar te gaan eten en dan een salade en een alcoholvrij drankje te bestellen.

    * Sowieso und überhaupt hebben ze hier veel meer keuze wat alcoholvrije drankjes betreft. Ook het alcoholvrije bier is hier goed en succesvol (schijnt).

    * Op wc’s in hippe tenten staat bijna altijd een commode waarop je je baby kunt verschonen.

    * Ik zie hier bijna geen mensen bellen met mobiele telefoons. Toen er gisteren iemand mobiel telefoneerde, viel me dat pas op. In de metro lezen mensen een boek, of staren ze uit het raam, in plaats van op hun mobieltje. Net als vroeger. Op het raam staat dan overigens: “Kleine Tipp: ein Händy ist kein Lautsprecher.”

    * Petje af voor het metrosyteem. Je wacht nooit langer dan 5 minuten (officieel geloof ik 10, maar dat is me nog niet overkomen), de metro’s zijn schoon en goed verlicht. Ook als je ’s nachts terug moet (de metro’s rijden de hele nacht door) voel je je niet onveilig. Waarschijnlijk omdat iedereen er gebruik van maakt, en niet slechts een beperkte groep uit de samenleving.

    * De stem in de metro zegt altijd “Change here for U2” en dan kijk ik steeds even of ik Bono zie.

    * Veel mensen zitten of staan met bierflesjes in de metro, zoals we in Nederland waterflesjes bij ons hebben. Ook mensen die er verder niet als fulltime dronkaard uitzien, doen dit.

    * Verder doe ik zo veel mogelijk op de fiets.

    * Het Duitse woord voor chic is schickimicki. Sinds vriend S. me dit heeft verteld, probeer ik het woord minstens 1x per 10 minuten te zeggen. Als ik u was, zou ik het ook even hardop zeggen, dan begrijpt u hoe lekker het is.

    * Ik heb op de Turkse markt hier om de hoek een sjaal gekocht voor 1,50. Waar blijft die zon? Waarom zegt de Rough Guide dat mei de beste maand is om te gaan, omdat het dan zo’n 20+ graden is en alle terrassen vol Berliners zitten? Het is 11 graden en ik bibber veel. In de metro stond dan ook: für Mittel Mai ungewöhnlich kühl. Nu ben ik van mezelf natuurlijk al ungewöhnlich kühl, dus die zon mag best even doorkomen.
    een speen!

blogarchief

2023mei (2)
juni (1)
oktober (1)
2022mei (1)
december (1)
2021maart (1)
2020november (1)
2019januari (1)
augustus (1)
2018januari (1)
2017maart (1)
2016maart (1)
juli (1)
2015januari (4)
februari (2)
maart (1)
april (2)
mei (1)
oktober (1)
december (1)
2014februari (2)
maart (2)
april (2)
mei (2)
juni (3)
juli (5)
september (2)
oktober (1)
november (3)
2013januari (4)
februari (3)
maart (2)
april (1)
mei (2)
juni (2)
juli (4)
augustus (2)
september (3)
oktober (1)
november (1)
december (2)
2012januari (5)
februari (1)
maart (3)
april (3)
mei (3)
juni (6)
juli (4)
augustus (3)
september (3)
oktober (4)
november (4)
december (2)
2011januari (5)
februari (1)
maart (3)
april (4)
mei (5)
juni (8)
juli (5)
augustus (3)
september (2)
oktober (2)
november (2)
december (3)
2010januari (12)
februari (7)
maart (5)
april (5)
mei (14)
juni (7)
juli (5)
augustus (2)
september (4)
oktober (5)
november (2)
december (3)
2009januari (12)
februari (10)
maart (11)
april (9)
mei (6)
juni (6)
juli (6)
augustus (3)
september (6)
oktober (5)
november (6)
december (7)
2008januari (19)
februari (22)
maart (26)
april (15)
mei (17)
juni (23)
juli (14)
augustus (11)
september (7)
oktober (17)
november (14)
december (10)
2007januari (14)
februari (14)
maart (19)
april (20)
mei (16)
juni (17)
juli (17)
augustus (19)
september (15)
oktober (23)
november (15)
december (21)
2006januari (15)
februari (14)
maart (20)
april (18)
mei (22)
juni (29)
juli (24)
augustus (22)
september (20)
oktober (22)
november (24)
december (20)
2005januari (16)
februari (13)
maart (19)
april (21)
mei (16)
juni (24)
juli (25)
augustus (15)
september (19)
oktober (18)
november (20)
december (19)
2004januari (37)
februari (34)
maart (33)
april (30)
mei (39)
juni (32)
juli (20)
augustus (36)
september (31)
oktober (17)
november (21)
december (20)
2003januari (56)
februari (54)
maart (48)
april (41)
mei (46)
juni (48)
juli (40)
augustus (43)
september (37)
oktober (37)
november (14)
december (27)
2002januari (48)
februari (47)
maart (52)
april (39)
mei (50)
juni (38)
juli (31)
augustus (34)
september (39)
oktober (40)
november (54)
december (51)