Bij Tonie is een interessante discussie gaande over de uitspraak van Minister Roger van Boxtel dat bijzonder onderwijs moet worden afgeschaft. “Godsdienstonderwijs doen ze maar in hun vrije tijd”, zou onze D66 Minister van Integratie hebben gezegd.
Ik vind dit een raar idee en ben tegen. Juist het bijzonder onderwijs (zoals Tonie zegt, het merendeel van de Nederlandse scholen) is een verworvenheid die we moeten koesteren, en die ons de vrijheid geeft te kiezen.
Ik heb op een openbare basisschool gezeten, en op een openbare middelbare school. Ik heb het naar mijn weten op school eigenlijk nooit over God gehad (behalve over Griekse en Romeinse) en nooit over Allah (behalve toen een islamitische klasgenoot van mij ramadande en daar zelf over wilde vertellen), en in ieder geval nooit op structurele basis. Dat vind ik nog altijd een groot gemis.
Ik weet nog wel dat ik op de basisschool op een gegeven moment mocht kiezen tussen godsdienstles en humanistiek. Ik koos (God weet waarom) voor humanistiek. Mijn grootste herinnering van humanistiek is dat we een tekening moesten maken over iets wat ons op dat moment bezighield. Een klasgenootje had een tekening gemaakt van twee struiken waarachter twee mensen schuilgingen die (aan de tekstballonnetjes boven de twee struiken te zien) elkaar oraal aan het bevredigen waren. Zij werd een dag van school gestuurd. Ik leerde twee nieuwe woorden kennen.
Op die basisschool was ik als blanke een minderheid in de klas en toch hadden we alleen projecten over het milieu, over de geschiedenis, en over ecologie, maar nooit over verschillende culturen of godsdiensten. Het was duidelijk dat veel van mijn klasgenoten ‘anders’ waren dan ik, en mijn nieuwsgierigheid werd ook altijd gewekt, maar er werd nooit wat mee gedaan. Op de middelbare school was er denk ik gewoon niemand die zich geroepen voelde omdat het niet binnen hun lesuren hoefde. Ik had wel een lerares die Jehova’s getuige was, maar die mocht er in de les niet over praten. Nieuwsgierig als wij waren, gingen wij zelf op onderzoek uit en leerden een boel over deze geloofsbelijding.
Inmiddels schijnt de Onderwijsinspectie erop toe te zien dat elke school godsdienstlessen met diverse inslag aanbiedt. Gelukkig maar. Ik heb nog steeds het gevoel dat ik fundamentele discussies over godsdienst heb gemist waardoor ik geen enkele vorm van godsdienst echt begrijpen kan.
Reacties
12 reacties op “Godsdienstles”
Wat heeft het wel of niet krijgen van godsdienstles te maken met de legitimatie van het bestaan van gescheiden scholen met elk hun eigen godsdienstige visie? Ik ging zelf ook naar een openbare school en kreeg daar uitgebreid les over godsdienst in al zijn verschijningsvormen. Dat miste jij dus blijkbaar, maar dat is iets anders dan EEN godsdienst onderwijzen als de waren godsdienst. Met een dergelijk systeem komen kinderen van verschillende godsdiensten niet op jonge leeftijd met elkaar in contact en dat lijkt me niet bevorderlijk voor de integratie. Geef algemene godsdienstles/levensbeschouwing en laat kinderen van verschillende godsdiensten/levensbeschouwingen daar met elkaar over praten. DAT is bevorderlijk voor integratie en begrip voor elkaar. Laat ze zelf ontdekken, dat ze in essentie niet van elkaar verschillen en dat liefde en respect voor elkaar het allerbelangrijkste is.
Voor zover ik dat kan beoordelen en mensen moet geloven die er verstand van hebben, is er inmiddels op elke school (onder toezicht van de Onderwijsinspectie) sprake van algemene godsdienstles. Dat vind ik ook een absolute voorwaarde wanneer je bijzonder onderwijs laat bestaan.
Speciaal onderwijs heeft overigens natuurlijk veel meer te bieden dan alleen verschil in nadruk tijdens godsdienstlessen.
De positieve dingen die het speciale onderwijs meer te bieden heeft, wegen totaal niet op tegen het negatieve effect van gescheiden scholen op de integratie in Nederland, vind ik.
Ik vind zeker ook dat integratie in Nederland moet worden bevorderd en dat scholen daar voor een groot deel aan kunnen bijdragen.
Als ik zeg dat ik tegen het voorstel van Van Boxtel ben, dan heb ik het over ‘het bijzonder onderwijs’ in het algemeen: christelijke scholen, katholieke scholen, joodse scholen, Montessori scholen, islamitische scholen, Jenaplanscholen, Steiner scholen, vrije scholen. Ik denk dat deze scholen zich in het algemeen niet schuldig maken aan een anti-integratie beleid.
Er zijn er echter blijkbaar een paar die zich daar wel schuldig aan maken. Die moeten worden aangepakt. Ik vind dat je aan alle scholen dezelfde basiseisen moet stellen, die vervolgens per school afzonderlijk mogen worden ingekleurd.
Maar om grondwettelijk elke vorm van diversiteit in ons scholenstelsel te verbieden, lijkt mij een grote aanslag op onze zo geliefde en zo vaak gepredikte vrijheid.
Waar hier ‘speciale onderwijs’ wordt gezegd, wordt waarschijnlijk ‘bijzonder onderwijs’ bedoeld. 🙂 (De term speciaal onderwijs slaat/sloeg op onderwijs voor kinderen met leerproblemen en -achterstanden.)
Mooi stukje hoor, Merel.
Tonie, dank je, ik heb het veranderd.
Dus: om verwarring te voorkomen. Ik ben heel erg VOOR speciaal onderwijs, maar heel erg TEGEN scholen met een godsdienstige basis (christelijke, joodse, islamitische, etc. scholen).
Ik hoorde vanavond van Boxtel uitleggen, dat het hem er vooral om gaat dat bijv. Christelijke scholen het recht hebben om leerlingen met een andere geloofsovertuiging, bijv. Islamitische, te weigeren. Dat is zijn bezwaar, want het zorgt er voor dat de Openbare scholen steeds multicultureler worden en de Christelijke enz. scholen “witter” blijven en dus voor veel Nederlandse ouders aantrekkelijker zijn. Als de buitenlandse leerlingen (verplicht?)verdeeld zouden kunnen worden over alle basisscholen zou een veel betere spreiding van allochtone leerlingen mogelijk zijn en dat zou zorgen voor een veel sneller leren van de Nederlandse taal bijvoorbeeld. Het vervelende is namelijk dat veel buitenlandse leerlingen die nu op de basisschool binnenkomen veel minder goed Nederlands leren spreken dan die van 10 jaar geleden, eenvoudigweg omdat ze het niet meer spelenderwijs kunnen leren van Nederlandse kinderen, want die zijn soms in de minderheid!
Heel simpel: alle religie UIT het openbare leven. Geloven doe je maar thuis. Dat wat niet toetsbaar is kan geen reden voor wat dan ook zijn.
oooqqqq wat stoerre site echt vet hip
ik ben voor de christelijke scholen want het is echt zo boeiend als je iets leert over de godsdiesnt, en je word daar goed opgevoed!!!!!
Het aanvallen van de christelijke identiteit van scholen omwille van een samenlevingsprobleem lijkt me niet meteen relevant. Christelijke scholen weigeren normaal gezien geen leerlingen, maar ze verwachten wel dat de leerlingen respect opbrengen voor de traditie en visie van de school. Ik kan me moeilijk indenken dat iemand dat een onoverkomelijke eis vindt.
Het falen van de integratie is een mes dat langs 2 kanten snijdt. Enerzijds zijn de middelen er niet om een aantal leerlingen bij te werken. Anderzijds is de concentratie een sociologisch principe dat niet zal veranderen door godsdienst uit het lessenpakket te bannen. In Vlaanderen kent men hetzelfde probleem, maar merk ik ook op dat kleine aantallen allochtonen zich wel goed kunnen ontplooien in het katholieke onderwijs door middel van wederzijds respect.
Het ellitaire gehalte van een groot aantal christelijke scholen is de drempel, niet de visie of de godsdienst volgens mij. Daar is wel iets aan te doen. Maar dat initiatief zal van de inrichtende machten en directies zelf moeten komen.